Fundamentele attributiefout

Omdat ik morgenavond weer tentamen mag doen, ben ik niet zoals velen bezig met de voorjaarsschoonmaak, maar zit ik de hele dag met mijn neus in de stoffige psycholgieboeken. Want ja, ook pedagogen moeten kaas hebben gegeten van de menselijke psyche.

Vorige week had ik weer eens college tot negen uur, dus rond kwart voor tien in de avond reed ik onze woonplaats binnen. Het was een doordeweekse dag en lekker rustig op de weg. Met een brave gang van vijftig reed ik rustig door het groene licht rechtdoor. Ineens zag ik in mijn achteruitkijkspiegel een donkerblauwe Mercedes opdoemen. Hij reed veel te hard, want hij naderde mij met rasse schreden. Vervolgens sorteerde hij links voor, scheurde door het rode licht links af. En nog eens links. En toen stond hij voor het raampje van de MacDrive.
Wow, dacht ik nog, wat een aso.

Maar dat was voordat ik had geleerd over de fundamentele attributiefout. Dat houdt namelijk in, dat wanneer jij (of een van jouw vrienden of familieleden waar je veel om geeft), iets verkeerd doet, je dit graag toeschrijft aan oorzaken van buitenaf. (Ik had het huis wel schoon willen maken, maar ik had het te druk met mijn studie.) Als je iets goed doet gebeurt het tegenovergestelde; dan ligt het aan ijn geweldige karakter (mijn huis is altijd schoon en fris omdat ik goed kan plannen en best veel dicipline heb.) Maar bij anderen, onbekenden werkt het andersom. Doen zij iets goed, dan komt het door omstandigheden; dom geluk, rijke familie of leuke partner die helpt. Doen ze iets slechts, dan is het hun karakter; aso! Dat kan natuurlijk terecht zijn, maar het is handig om bewust stil te staan bij dit reflex.

Daar heb ik dus even over nagedacht. Misschien werd die man wel op zijn werk gebeld dat zijn vrouw lag te bevallen in de MacDonalds en had hij daarom zo'n haast. Misschien waren zijn remmen kapot. Misschien lag er op de achterbank iemand te sterven van de honger?

Hoe dan ook, ik heb weer heel veel geleerd deze week. En als ik het tentamen morgen niet haal, lag het gewoon aan diegene die het tentamen slecht ontworpen heeft, of aan de herrie in de tentamenhal, of misschien wel gewoon aan het feit dat ik nu veel liever zou voorjaarsschoonmaken dan studeren en daardoor steeds wordt afgeleid.